Het nieuwe coalitieakkoord biedt aanhakingspunten voor meer speelruimte en speelkansen!

Speelruimte voor kinderen

1. Meer aandacht voor een gezonde leefstijl van de Nederlandse jeugd en sporten en bewegen stimuleren. Hier gaat het impliciet ook om het stimuleren van buitenspelen van en door kinderen en jongeren. Meer geld is er via het Preventieakkoord (60 miljoen euro) en via een programma dat zich richt op het stimuleren van sporten en bewegen (25 miljoen euro). De Buitenspeelcoalitie, waarin Jantje Beton samenwerkt met de Johan Cruyff Foundation, Krajicek Foundation, Kenniscentrum Sport en Bewegen en het Mulier Instituut, staat klaar om het kabinet te helpen échte impact te maken in de maatschappij.
2. Grote ambities op het gebied van wonen bieden kansen voor het realiseren van meer speelruimte. Er worden ongeveer 100.000 woningen per jaar extra gebouwd en dat in “leefbare wijken”. Daar past een 'goede ruimtelijk inrichting' bij. Jantje Beton heeft hier veel ervaring in met het programma Gezonde Buurten, waar Jantje Beton samenwerkt met IVN Natuureducatie en JOGG. Opschaling van dat programma, zoals deze drie organisaties eerder in 2021 betoogden, zou met dit coalitieakkoord mogelijk moeten zijn.
3. We zijn blij te lezen dat de Rijksoverheid de genoemde drie bijzondere gemeenten Bonaire, Saba en Sint-Eustatius gaat helpen om de financiering van basisvoorzieningen als speeltuinen en speelplekken structureel op orde te krijgen. Daar kunnen kinderen van profiteren en dat is hard nodig ook, want uit eerder onderzoek is gebleken dat slechts 27,4% van de jeugd in Caribisch Nederland aan de beweegnorm voldoet. Bovendien kampt zo’n 30% van hen met overgewicht, onder meer als gevolg van gebrek aan bewegen en buitenspelen.
4. Het ministerie van VRO (VROM minus Milieu) komt weer terug. Woningcorporaties krijgen opnieuw meer ruimte en middelen om bij te dragen aan de leefbaarheid in hun wijken en buurten. Het nieuwe kabinet zet in op een brede, domeinoverstijgende wijkaanpak. Dat past goed bij een programma als Gezonde Buurten, waarvoor Jantje Beton samenwerkt met IVN Natuureducatie en JOGG. Opschaling van dat programma, zoals deze drie organisaties eerder in 2021 betoogden, zou met dit coalitieakkoord mogelijk moeten zijn.
5. Een herintroductie van een speelruimterichtlijn, zoals een vast percentage van de bouwruimte bestemmen als speelruimte. Jantje Beton gaat het nieuwe kabinet en gemeenten in 2022 helpen via de Speelruimtemonitor. Deze hebben we bij de uitreiking van de Jantje Beton Prijs voor de meest speelvriendelijke gemeente van Nederland, afgelopen november, al aangekondigd. En dat doen we niet alleen, maar juist samen met kinderen. Kinderparticipatie is voor ons cruciaal en past ook goed bij de nieuwe Omgevingswet die naar verwachting in de loop van 2022 van kracht wordt.

Spelend leren op en om school

Het kabinet toont ook op het gebied van het primair en voortgezet onderwijs flinke ambities. Ambities die ons thema ‘spelend leren’ kunnen raken. Zo wil het kabinet investeren in een “rijke schooldag”, met name om de kansenongelijkheid te verkleinen. Uit onderzoek en onze ervaring is gebleken dat ‘spelend leren’ daarbij kan helpen, alsook buiten leren via buitenlessen. Op die manier worden onderbelichte talenten van alle kinderen alsnog een podium geboden om zich te ontwikkelen. Gezonde, groene en speelse schoolpleinen kunnen dan bovendien fungeren als ‘verlengd klaslokaal’. Jantje Beton werkt hiervoor al jaren nauw samen met IVN en de opgedane ervaring en expertise kan van meerwaarde zijn voor dit kabinet. Dit helpt het nieuwe kabinet bovendien ook met het realiseren van klimaatdoelen en klimaatadaptie, zoals het op wijkniveau realiseren van meer groen als reactie op de hittestress.

Verder heeft Jantje Beton in 2021 samen met Méér Muziek In De Klas een ‘muziekspeeltuin’ in Rotterdam gerealiseerd. Een mooie vorm van spelend leren, waarbij kinderen met behulp van muziekonderwijs zich breed kunnen ontwikkelen. En dat binnen de speelse setting van een uitdagende speeltuin. Dit concept van een muziekspeeltuin verdient opschaling in Nederland en dan is het fijn in het coalitieakkoord te lezen dat het kabinet muziekeducatie wil stimuleren.

Speelkansen voor alle kinderen, ook in kwetsbare posities

Verder is het heel fijn om te zien dat het kabinet expliciet de ambitie heeft om kinderarmoede te verminderen. In vier jaar tijd moet dat zijn gehalveerd. Jantje Beton heeft oog voor kinderen die opgroeien in armoede, zoals we ook via een project als De Speelkaravaan hebben gedaan. Kinderen die in deze omstandigheden opgroeien, krijgen de kans op een positieve manier hun talenten te ontwikkelen.

Daarnaast wil het kabinet extra investeren in het programma ‘Onbeperkt meedoen’, waaronder het SamenSpeelAkkoord dat in 2019 is gesloten met onder andere Jantje Beton en 49 andere organisaties. Hierbij gaat het om kinderen met een beperking de kans te geven volwaardig en gelijkwaardig te participeren door middelen van buitenspelen en samen spelen met andere kinderen. De komende jaren is er vanuit de Rijksoverheid structurele inzet nodig voor het voortzetten van het SamenSpeelNetwerk, maar ook om een significante financiële bijdrage van het Rijk aan het SamenSpeelFonds. Hiermee kunnen stichting het Gehandicapte Kind en Jantje Beton er samen voor zorgen dat er in 2025 in elke gemeenten tenminste één inclusieve, samenspeelplek is voor kinderen met en zonder handicap. Het Regeerakkoord spreekt immers over “toegankelijkheid als norm”.

Waarderen van vrijwilligers en vrijwilligerswerk, zoals speeltuinvrijwilligers

Speeltuinen, waar jaarlijks miljoenen kinderen lekker buitenspelen, draaien in de regel op vrijwilligers. Over vrijwilligers gaat het nauwelijks in het coalitieakkoord. Wel wil het nieuwe kabinet extra investeren in de vrijwilligers van de toekomst: via de maatschappelijke diensttijd kunnen jongeren onder andere ervaring opdoen met het werken in speeltuinen. Onze ervaring met het project Speelambassadeurs is dat het erg goed helpt om op zo’n concrete en niet-vrijblijvende manier jongeren te interesseren voor een structurele bijdrage aan één van de mooiste maatschappelijke voorzieningen in menig buurt of wijk. Dit sluit ook naadloos aan op het eerder genoemde budget voor het Preventieakkoord. Ook al is dit budget van € 60 miljoen slechts 0,064% van de totale zorgbegroting van ruim € 93 miljard, het is in elk geval een begin. En bovendien ziet Jantje Beton ook de nodige kansen voor publiek-private samenwerking op het gebied van preventie. Daarnaast zet het kabinet ook via het ministerie van Justitie en Veiligheid in op preventie, in dit geval het voorkomen dat jongeren in de criminaliteit belanden. Ook hiervoor zet Rutte-IV in op een brede preventie-aanpak via onder meer jeugdwerkers en een domeinoverstijgende wijkaanpak. We staan als Jantje Beton klaar om daar ons steentje aan bij te dragen. Jongeren kunnen hun energie bijvoorbeeld ook positief inzetten in hun eigen wijk of buurt via vrijwilligerswerk in en rondom speeltuinen. 

Kortom, voldoende kansen voor meer speelruimte en speelkansen!